Zonder sociaal kapitaal geen excellentie

Is sociaal kapitaal belangrijk om als talentvolle professional te kunnen floreren? In deze bijdrage verkennen we hoe sociaal kapitaal van invloed is op de talentontwikkeling van individuen in kennisintensieve organisaties. Wat kunnen HRD’ers in de praktijk met deze inzichten?

Een artikel naar aanleiding van een onderzoek naar de relatie van kenmerken van sociaal kapitaal en individueel talent. Kenmerken van sociaal kapitaal zijn hier "onderling vertrouwen , een "gedeelde identiteit" en een "toegankelijk netwerk". Talent kan worden omschreven als de optelsom van kunnen, willen en durven dat wordt beïnvloed door de context; hier de sociale context uitgedrukt in termen van sociaal kapitaal. Talent is deels aangeboren. Maar de ontwikkelruimte is groot en belangrijker dan het genetisch basismateriaal. de context is bepalend voor de mate waarin iemand zijn/haar talenten ontwikkeld. De vraag in deze studie is of en in welke mate sociale kenmerken in de werkgemeenschap van invloed zijn op de talentinzet van individuen. In een sportmetafoor: schaatst Sven Kramer harder als in de schaatsploeg sprake is van bepaalde sociale kenmerken, zoals een hoog onderling vertrouwen? Sociaal kapitaal lijkt voor talentontwikkeling een noodzakelijke voorwaarde. Zonder sociaal kapitaal lukt het niet. het is echter geen voldoende voorwaarde. Daar is meer voor nodig, zoals externe prikkels die mensen uitdaagt tot prestaties. De drie gekozen onderzoeksingrediënten van sociaal kapitaal zijn positief te verbinden aan talentontwikkeling: - Onderling vertrouwen in een team heeft een directe, maar vooral een indirecte impact op talent. Onderling vertrouwen zorgt voor condities voor talentinzet en –ontwikkeling, het biedt aanknopingspunten om te werken aan geloof in eigen kunnen. - Een sterke gedeelde identiteit is van waarde voor het kunnen, willen en durven, maar heeft ook een schaduwzijde. Het geeft sturing en het verbindt, maar het remt de autonomie en creativiteit, doordat tegengeluid niet wordt geaccepteerd. Te dominante normen en waarden voelen dan beknellend. - Een belangrijk effect van een laagdrempelig en informeel netwerk is de mate waarin men elkaar kan vinden en elkaars sterkten en zwakten kent. De geïnterviewden gaven aan dat een lage toegangsdrempel de prestaties verhoogt en dat informele ontmoetingen het eigen kennisniveau verhogen.