One size fits all? Differential effectiveness in higher vocational education

Meer aandacht voor verschillen tussen disciplines en achtergrondkenmerken van studenten leidt tot een hoger rendement in het hbo. De invloed van psychologische en omgevingsfactoren op studiesucces verschilt naar etnische groep, geslacht en hbo-sector. De werkzaamheid van psychologische factoren verschilt ook voor verschillende onderwijsdoelen. Het combineren van psychologische en omgevingsfactoren in een verklaringsmodel is theoretisch en voor de praktijk aantrekkelijk. Het blijkt dat de mate waarin studenten zich sociaal en academisch thuis voelen in hun hbo-leeromgeving indirect van invloed is op studievoortgang, via leerproces-gerelateerde factoren als zelfvertrouwen, regelmatig studeren en intrinsieke motivatie.
Het onderzoek draagt bij aan het ontmythologiseren van verklaringen voor studiesucces. Bijvoorbeeld, tevredenheid met het onderwijs kan bijdragen aan studiesucces, maar is gelieerd aan andere belangrijker factoren. Meer contacturen leiden niet altijd tot meer studievoortgang van studenten. Een diepgaande studiestrategie draagt er aan bij dat studenten zich competenter voelen, maar leidt niet vanzelfsprekend tot meer behaalde studiepunten.
Voor het hbo zijn de uitkomsten om diverse redenen belangrijk. Het geeft aanwijzingen voor docenten op welke factoren zij het beste kunnen inspelen bij adolescenten. Managers zijn gewaarschuwd dat er geen blauwdrukken bestaan voor het bevorderen van studiesucces in het hbo. Ze zullen steeds weer rekening moeten houden met de kenmerken van studentgroepen naar geslacht, etniciteit, studierichting. Onderzoek blijven doen is daarvoor belangrijk. Het beste aanknopingspunt voor monitoren vormt de factor ‘intentie om te blijven’. Drie maanden na de start in het hbo geeft een op de vijf studenten aan dat zij overwegen iets anders te gaan doen.