Burgerparticipatie in Klimaatadaptatie: Praktijkgericht onderzoek over hittemetingen in wijken, beleving van extreem weer en participatie in klimaatadaptatie

Allard Roest, Floris Boogaard, Jean-Marie Buijs, Teun Terpstra, Jasper van den Heuvel, Peter van der Maas, Jan Fliervoet, Ineke Baan, Rick Heikoop, Natalie Lorenz, Loes Witteveen

    Research output: Book/ReportReportProfessional

    Abstract

    Achtergrond
    Klimaatverandering leidt steeds vaker tot overschrijding van acceptatiegrenzen
    voor neerslag, hitte en droogte. Het creëren van een klimaatbestendige inrichting
    in samenwerking met bewoners is essentieel voor gemeenten en waterschappen.
    Bewoners voelen zich vaak betrokken bij de inrichting van hun straat, en richten hun tuin in op een manier die bij hun leefstijl past. In de 10 onderzochte wijken beslaan tuinen ongeveer 10 -40% van het stedelijk oppervlak.

    Vraagarticulatie
    Voorafgaand aan het onderzoek bleek dat professionals van gemeenten en
    waterschappen vooral behoefte aan inzicht hadden in:
    • Effecten van extreem weer op het niveau van wijken, straten en gebouwen;
    • Lokale ervaringen, beleving van extreem weer en gedrag van burgers;
    • Hoe burgers betrokken kunnen worden bij een klimaatbestendige inrichting van wijken en straten.

    Hoofdvraag en doelstelling
    Hoe kunnen professionals van gemeenten en waterschappen met inzet van burgers klimaatadaptatie in stedelijk gebied in praktijk brengen? Het doel is om een praktisch toepasbare werkwijze te ontwikkelen voor ‘burgerparticipatie in klimaatadaptatie’.

    Aanpak
    Het onderzoek is uitgevoerd in 10 living labs waarin is geëxperimenteerd met metingen, beleving en participatie ten behoeve van klimaatadaptatie op wijkniveau. Hierbij zijn verschillende benaderingen uit de burgerwetenschap toegepast. Professionals en bewoners hebben samen metingen uitgevoerd (participatieve monitoring), gegevens verzameld over fysieke en sociale kwetsbaarheid en op diverse manieren inzicht gecreëerd voor een lokale aanpak.
    Door middel van een vergelijkingskader zijn Living labs tijdens het proces vergeleken, bijgesteld en geëvalueerd.

    Resultaat
    Het onderzoek heeft geresulteerd in nieuwe kennis over meten, beleven en doen
    ten aanzien van klimaatadaptie in de wijk. Dit biedt handvatten voor professionals van gemeenten en waterschappen om effectiever samen met inwoners te werken aan klimaatadaptatie. Door metingen in een variëteit aan wijken is nieuwe kennis ontwikkeld over de betekenis van de buitenruimte (groen en grijs) voor het hitteeilandeffect. Samen met inwoners is de bijdrage van woningtype en gedrag op hittestress gemeten. De ontwikkelde vragenlijst over beleving van klimaateffecten biedt publieke professionals een instrument voor inzicht op wijkniveau en intenties voor maatregelen. Klimaatadaptatie blijkt echter nog beperkt te leven onder inwoners en er is nog weinig bereidheid is om zelf initiatief te nemen. Bewoners ervaren weinig kennis en capaciteit in
    de wijk om dit vraagstuk zelf op te pakken. Bewoners hebben een voorkeur voor initiatief vanuit de gemeente, maar worden wel graag betrokken. Tegelijkertijd nemen inwoners wel andere relevante initiatieven die raken aan klimaatadaptatie, zoals vergroening en verduurzaming van de wijk en woning. Klimaatadaptatie kan dan ook in cocreatie met andere thema’s in de wijk worden opgepakt. Om klimaatadaptatie daar een goede plek in te geven ligt er nog een uitdaging voor professionals op het uitwerken van kaders en doelen en het stimuleren van een sociale norm om inwoners actief invulling aan klimaatadaptatie te laten geven. Metingen zoals uitgevoerd in het onderzoek bieden publieke professionals daarbij concrete resultaten om in gesprek te gaan over wat acceptabel is en wat voor maatregelen nodig en mogelijk zijn.
    Original languageDutch
    Publication statusPublished - 24 Dec 2021

    Keywords

    • citizen participation
    • climate adaptation
    • climate adaption
    • heat stress

    Cite this